Trẻ giao tiếp khó khăn là dấu hiệu trẻ bị tự kỷ
Trẻ giao tiếp khó khăn có thể do đặc tính thiên bẩm của trẻ, tuy nhiên đây cũng là dấu hiệu giúp bạn nhận biết trẻ bị tự kỷ một cách nhanh và rõ ràng nhất cụ thể:
=> Những kỹ năng cần thiết của trẻ mầm non
=> Giáo dục mầm non - Làm gì để nâng cao chất lượng?
- Phần lớn trẻ bị tự kỷ thường ít bập bẹ nói trong năm đầu tiên, thậm chí gần như cấm nín đến khi trẻ được 5 tuổi;
- Trẻ có nói nhưng nói ít hoặc nói những câu đơn giản, vô nghĩa, không liên quan đến sự vật hiện tượng xung quanh, phần lớn nhại lại lời nói của người khác, không nhấn giọng, không biểu lộ cảm xúc, thể hiện vốn từ ít ỏi, khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ rất hạn chế;
- Trẻ sử dụng những từ riêng, ngôn ngữ riêng theo lối tưởng tượng riêng mà người khác không thể hiểu được chúng đang nói gì;
- Trẻ không hiểu được lời người khác và không biết cách thể hiện suy nghĩ của chính mình;
- Khi giao tiếp trẻ không nhìn thằng vào mắt người khác;
- Khi được hỏi nhiều câu hỏi, trẻ không biết cách trả lời và nhại lại câu hỏi;
- Có những trường hợp khi đang nói chuyện lại bỏ lửng câu nói, thiếu sự tương tác qua lại trong giao tiếp bằng ngôn ngữ.
- Khi thấy trẻ có một hoặc một số dấu hiệu này, bạn cần nhanh chóng phát hiện và có sự quan tâm phù hợp, có biện pháp xử lý đúng cách giúp trẻ nói nhiều hơn, giao tiếp nhiều hơn,… bằng kinh nghiệm và sự hướng dẫn của bác sỹ tâm lý nhé.
Trẻ không thích sự thay đổi
- Phần lớn trẻ bị tự kỷ chỉ thích một mình, thích những trật tự riêng cho chúng nghĩ ra, thích môi trường sống quen thuộc và rất tức giận khi có một sự thay đổi nào đó. Bạn sẽ dễ dàng nhận ra ngay khi bạn vô tình sắp xếp lại sách vở, đồ chơi của bé theo một trật tự khác, bé sẽ tỏ ra khó chịu và tức giận; hay bé chỉ thích không gian phòng riêng của bé và tuyệt đối không thích đến những nơi khác, đặc biệt là những địa điểm đông người,… hầu hết trẻ tự kỷ đều không thích những điều mới, không thích bất kỳ sự thay đổi nào.
Trẻ thích chơi một mình là dấu hiệu trẻ tự kỷ
- Trái ngược với phần lớn trẻ đều thích chơi đùa với bạn bè, thích đến những khu vui chơi đông vui, nhộn nhịp thì trẻ bị tự kỷ lại chỉ thích chơi một mình trong không gian của riêng chúng, với những đồ chơi đặc biệt gắn bó với trẻ mà lúc nào trẻ cũng mang theo bên mình, đó có thể là con búp bê, con gấu bông, chú mèo kitty và bạn thử xem nếu bạn lấy đi “người bạn thân thiết” ấy của trẻ và thay thế bằng một đồ chơi khác, trẻ sẽ lập tức phản ứng rất dữ dội như khóc thét, la hét và sau đó là lầm lì.
Trẻ có hành vi lặp đi lặp lại
- Bởi trẻ bị tự kỷ thường rất máy móc, chúng sẽ lặp đi lặp lại việc yêu thích một món ăn, một trò chơi, thậm chí là cách mặc áo quần, cách leo cầu thang, cách chào hỏi,… bạn sẽ dễ dàng nhận thấy trẻ nói đi nói lại một câu chào cho dù với bất kỳ ai, trẻ sẽ ăn đi ăn lại một món ăn và nhất quyết không đổi món khác và chúng cũng chỉ thích mặc một loại áo quần nhất định mà thôi.
Trẻ không biết chăm sóc bản thân là dấu hiệu tự kỷ
- Trẻ bị tự kỷ thường khó khăn trong việc tự chăm sóc chính mình như đi tất, đội mũ, mặc áo, vệ sinh… Cử chỉ, thao tác luôn lóng ngóng, vụng về, chậm chạp và phải chờ đợi sự nhắc nhở của người khác bởi đa số trẻ tự kỷ thường chậm phát triển trí thông minh hơn những trẻ bình thường khác và sự nhanh nhẹn cũng giảm sút hơn rất nhiều.
- Nếu trẻ bị tự kỷ trong thời gian dài sẽ dẫn đến những hậu quả rất nghiêm trọng như chậm phát triển, bị câm hẳn hoặc thậm chí có thể mắc các bệnh về thần kinh, chính vì vậy việc tìm hiểu 5 dấu hiệu giúp bạn nhận biết trẻ bị tự kỷ đóng một vai trò hết sức quan trọng. Các dấu hiệu này tương đối đơn giản và dễ nhận biết nếu bạn để ý và có sự quan tâm đúng mức đối với trẻ, và khi thấy trẻ có dấu hiệu tự kỷ cần đưa trẻ đến ngay bác sỹ chuyên khoa để có sự tư vấn chữa trị phù hợp, tuyệt đối không được chủ quan đâu nhé. Thời gian và hiệu quả chữa trị phụ thuộc rất lớn vào việc bạn phát hiện trẻ bị tự kỷ sớm hay muộn đấy.
Ngày Việt Nam nhận thức chứng tự kỷ
Dưới đây là cách nhận biết dấu hiệu trẻ tự kỷ theo từng giai đoạn:
Mới sinh đến 6 tháng tuổi:
- Dễ nổi giận, dễ trầm cảm.
- Không với lấy đồ vật khi đưa trước mặt trẻ.
- Không có những âm thanh bi bô.
- Thiếu nụ cười giao tiếp.
- Thiếu giao tiếp bằng mắt.
- Không có phản ứng khi được kích thích.
- Phát triển vận động có thể bình thường.
Từ 6 – 24 tháng
- Không thích âu yếm, cơ thể có thể mềm yếu hay cứng nhắc khi được ôm.
- Không thân thiện với cha mẹ.
- Gọi tên hầu như không phản ứng đáp lại.
- Không chơi các trò chơi xã hội đơn giản (“Ú à”, “Bye-bye”).
- Chưa có dấu hiệu ngôn ngữ.
- Dường như không quan tâm đến các đồ chơi của trẻ em.
- Thích nhìn ngắm các bàn tay của mình.
- Không nhai hoặc không chấp nhận những thức ăn cứng.
- Thích đi kiễng chân – đi bằng 5 đầu ngón chân.
- Thường phát ra các âm thanh vô nghĩa.
Từ 2 đến 3 tuổi
- Thích chơi một mình, không kết bạn, tránh giao tiếp.
- Không nói được từ có 2 tiếng trở lên khi đã 2 tuổi.
- Thích xem sách, tạp chí, các nhãn mác và logo quảng cáo.
- Coi người khác như một công cụ – kéo tay người khác khi muốn yêu cầu.
- Chưa biết dùng ngón trỏ để chỉ điều trẻ muốn.
- Sử dụng đồ chơi không thích hợp.
- Không có nỗi sợ giống trẻ bình thường, đồng thời có những hoảng sợ một cách vô cớ.
- Không hợp tác với sự chỉ dẫn, dạy bảo của người lớn.
- Không biết gật đầu đồng ý và lắc đầu không đồng ý.
- Tránh giao tiếp bằng mắt, không nhìn thẳng vào người đối diện.
- Không đoán biết được những nguy hiểm.
- Thích ngửi hay liếm đồ vật.
- Thích chạy vòng vòng, xoay vòng vòng và quay các loại bánh xe.
- Ngưng nói ở bất cứ tuổi nào, dù trước đó đã biết nói.
Từ 4 đến 5 tuổi
- Trẻ bị chậm nói, nếu có ngôn ngữ phát triển, có thể có chứng nhại lời (lặp lại theo kiểu -đọc vẹt những gì người khác nói).
- Có vẻ rất nhớ đường đi và địa điểm.
- Thích các con số và thích đọc tiếng nước ngoài.
- Rất tốt khi thao tác các sản phẩm điện tử.
- Thích nhìn nghiêng hay liếc mắt khi ngắm nghía đồ vật.
- Không biết chơi tưởng tượng, chơi giả vờ, chơi đóng vai.
- Giọng nói kỳ cục (chẳng hạn như cách nói nhấn giọng hay đơn điệu).
- Rất khó chịu khi thay đổi thói quen hàng ngày.
- Giao tiếp mắt vẫn còn hạn chế, dù có thể đã có một số cải thiện.
- Tương tác với người khác gia tăng nhưng vẫn còn hạn chế.
- Các cơn giận và sự gây hấn vẫn tồn tại nhưng có thể dần dần cải thiện.
- Tự làm tổn thương mình.
- Tự kích động.
