Nghề báo còn cần những tố chất cũng như phẩm chất đặc thù để có thể theo đuổi nghề đến cùng.
Bạn có năng khiếu phát hiện thông tin
Trước hết, năng khiếu này thể hiện ở việc bạn quan tâm tới các sự kiện và cuộc sống luôn mới mẻ dù ở những góc quen thuộc nhất. Bạn nhanh nhạy và tháo vác hơn mọi người trong việc tiếp nhận và xử lý thông tin.
Báo chí là nghề trả lời triết học cái gì mới, nên năng khiếu phát hiện thông tin rất quan trong với bất kì nhà báo nào. Bởi thế, không phải ngẫu nhiên có cơ sở đào tạo báo chí lại yêu cầu môn thi năng khiếu báo chí khi tuyển sinh.
Nhà báo phải có khả năng nhìn thấy thông tin ở khắp nơi trong đời sống xã hội. Anh ta nhận ra “vấn đề” ngay trong những cái bình thường mà mọi người dễ bỏ qua. Sự nhìn thấy ấy lại phụ thuộc không ít vào vốn kiến thức và kinh nghiệm thực tiễn nhà báo tích lũy được về mọi mặt của cuộc sống. Nhà báo là người nằm trong dòng chảy thông tin vận động không ngừng, nên buộc phải thông hiểu mọi lĩnh vực để có thể phát hiện cái mới và thông tin tới công chúng.
Bạn có năng khiếu truyền tin
Phát hiện thông tin chưa đủ, bạn còn phải quyết định thông tin đó có nên đưa tới công chúng không, và đưa tới ở mức độ nào, Phẩm chất này rất quan trọng trong nghề báo.
Năng khiếu truyền tin không phải bạn là trung tâm “buôn dưa lê” mà là bạn biết cách chọn lọc thông tin, chi tiết, biết cách khiến nó trở nên sinh động, hấp dẫn, dễ hiểu và thực sự cần thiết với công chúng.
Thường thì nếu bạn có ý định chọn nghề báo, ngay từ khi còn học trung học, bạn nên cố gắng học giỏi đều các môn học, nhất là những môn Khoa học xã hội (Văn, Sử, Địa lí…). Những môn học này không chỉ rèn luyện kĩ năng viết lách diễn đạt mà còn tạo dựng cho bạn một “phông” văn hóa nền phong phú. Ngoài ra, hãy cố gắng tập cho mình thói quen đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình… Bạn sẽ tích lũy được rất nhiều cách truyền đạt. Đây là điều kiện thuận lợi cho việc tác nghiệp báo chí của bạn sau này.
Bạn đam mê nghề thông tin
Dòng chảy tất bật của thông tin đầy ma lực nhưng cũng dễ vắt kiệt sức của bạn. Làm nghề báo, bạn rất dễ bị căng thẳng về thần kinh trước áp lực của công việc và sự kiện. Chính vì vậy, hãy tự xem bạn có đam mê nghề thông tin không?
Nhiều bạn trẻ đã lầm lẫn về bản thân khi chọn nghề báo vì đây là một nghề thời thượng trong xã hội hiện đại. Thích được nổi tiếng, thích được mọi người nể trọng săn đón nên nhiều người đã chọn nghề báo một cách cảm tính đầy sai lệch như thế mà không biết rằng nghề báo là một nghề nặng nhọc, nguy hiểm, phải có năng khiếu riêng, và phải thật đam mê thông tin. Đây nhất thiết phải là một đam mê có sự soi xét, can thiệp của lý tính, để có thể gìn giữ suốt đời.
Bạn có lập trường tư tưởng vững vàng, phẩm chất chính trị trong sáng
Báo chí là nghề hoạt động chính trị - xã hội nên lập trường tư tưởng vững vàng, phẩm chất chính trị trong sáng giữ vai trò tiên quyết với người làm báo.
Trái với nghề sư phạm thường khuôn trong một môi trường mẫu mực, nghề báo phải đối diện với vô vàng cám dỗ và cả những hiểm nguy. Làm sao giữ được ngòi bút trung thực, thẳng thắn, bình tĩnh để đưa đến công chúng những thông tin đúng đắn?
Điều đó không dễ chút nào. Và đôi khi, dù hoàn toàn vô tình, bạn cũng có khả năng phạm phải sai lầm lớn, gây hậu quả nghiêm trọng.
Một nhà báo lão thành nước ta từng tổng kết: Nhà báo phải có “đôi mắt sáng, lòng trong và cây bút sắc”. Tố chất này đòi hỏi một quá trình rèn luyện lâu dài và nghiêm túc.
Bạn bồi dưỡng cho mình một vốn văn hóa, vốn sống phong phú
Với nghề báo, bạn phải tiếp cận với mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Chính vì thế, bạn cần có một vốn văn hóa vững chắc, luôn luôn được bồi dưỡng, cập nhật với vốn sống thực tế, phong phú.
Nếu không, ngay từ buổi phỏng vấn đầu tiên với một chuyên gia trong lĩnh vực nào đó, bạn sẽ có cảm giác “lơ ngơ như bò đội nón”, không biết phải hỏi gì. Và cũng thật tệ khi bạn, người đưa tin chuyên nghiệp, người trả lời câu hỏi cái gì mới lại lạc hậu so với thời đại.
Ngoài “phông” kiến thức tổng hợp ấy, bạn cũng nên có một lĩnh vực chuyên sâu. Bạn sẽ có những bài viết thật sự sắc sảo và tỉ mỉ hơn, chuyên về một mảng nào đó của đời sống vả muốn vậy, bạn – nhà báo, phải là người trước hết am tường về nó.
Bạn luôn tự hào về trình độ ngoại ngữ và tin học của mình
Trong môi trường giao lưu quốc tế rộng rãi hiện nay, ngoại ngữ và tin học cần cho tất cả các ngành nghề trong xã hội. Với nghề báo, yếu tố này đặc biệt quan trọng. Trong các cuộc gặp gỡ và trao đổi với sinh viên báo chí, các nhà báo đã trưởng thành và có kinh nghiệm trong nghề thường khuyên thế hệ sau ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, có thời gian và điều kiện, hãy cố gắng trau dồi vốn ngoại ngữ và tin học.
Cùng với xu thế khu vực hóa mạnh mẽ, ngoài những ngoại ngữ thông dụng như Tiếng Anh, Tiếng Pháp, các thứ tiếng khác trong khu vực cũng sẽ là một lợi thế rất lớn cho bạn khi tác nghiệp.
Bạn ưa vận động
Ba lô trên vai, bạn luôn sẵn sàng cho những chuyến đi.
Với nghề báo, bạn thường phải bôn ba nhiều nơi. Chẳng ai có thể ngồi một chỗ để làm báo. Bởi vậy thích đi và biết cách đi là một trong những yếu tố quan trọng của nhà báo. Nhưng hãy nhớ rằng những cuộc đi này rất khác với đi chơi, thường đầu óc bạn luôn phải căng thẳng với nhiệm vụ đã vạch sẵn.
Và những điều gì sẽ cản trở bạn?
Bạn rất kị môn Văn, luôn gặp khó khăn với các bài văn, đặc biệt là văn nghị luận xã hội. Khả năng phân tích, tổng hợp vấn đề của bạn không cao.
Bạn dễ nản lòng trước khó khăn, nhất là khi có ai đó cản trở.
Bạn rất ngại tranh chấp và không muốn làm mất lòng người khác.
Bạn không lợi khẩu, ăn nói không được khéo léo cho lắm.
Bạn rụt rè, nhút nhát, hay mất bình tĩnh trước đám đông.
Bạn ghét những vấn đề dính dáng đến chính trị.
Bạn sống hướng nội và ưa một cuộc sống bình yên, tĩnh lặng.
Bạn thích công việc an nhàn.
Sức khỏe của bạn không tốt, đặc biệt là thần kinh yếu.
Bạn thường mặc cảm, tự ti vể vẻ ngoài “không ưa nhìn”.
Tuy nhiên, lý do tốt nhất để thành nhà báo đã nằm trong chính con người và ý chí của bạn. Khi bạn đã muốn trở thành nhà báo thì chẳng có cách gì ngăn cản.
Niểm đam mê là cái mà không ai có thể dạy. Có đam mê, bạn sẽ tìm ra được con đường ngắn nhất để đến La Mã. Vì La Mã chỉ có một, còn đường đi thì có hàng nghìn. Cách đi nhanh nhất chỉ thuộc về những người đam mê tìm tòi và thực sự có năng khiếu tìm tòi, trí tuệ tìm tòi mà thôi.
Theo Hiếu học
